🛠 บันไดเลื่อน: ความสะดวกที่แฝงความเสี่ยง

โดย จักรพันธ์ ภวังคะรัตน์

Head of Property and Asset Management, JLL Thailand

เลขาธิการ สมาคมบริหารทรัพย์สินแห่งประเทศไทย

16 June 2025

บทบาทสำคัญของ Property Management ในการป้องกันอุบัติเหตุ

“บันไดเลื่อน” คือความสะดวกในอาคารสมัยใหม่ แต่สำหรับผู้บริหารอาคารแล้ว นี่คือหนึ่งในจุดเสี่ยงด้านความปลอดภัยที่ต้องดูแลใกล้ชิดเพราะอุบัติเหตุแม้เพียงครั้งเดียว... อาจกระทบต่อชื่อเสียง ความมั่นใจของผู้ใช้อาคาร และความรับผิดชอบทางกฎหมายได้ทันที

💥 อันตรายที่พบได้จากการใช้บันไดเลื่อน

1. ลื่นล้ม / สะดุด

   • เกิดจากประมาท เผอเรอ หรือรองเท้าไม่เหมาะสม

2. ติดค้างในร่องบันได

   • เด็กเล็ก กระโปรงยาว เชือกผูกรองเท้า รองเท้าพื้นนิ่ม soft sole อาจถูกดูดเข้าไปในช่องรอยต่อ

3. ของตก – พยายามก้มเก็บแล้วเกิดอุบัติเหตุ

   • เช่น หูฟัง เงิน หรือของเล่นเด็ก

4. ระบบหยุดฉุกเฉินไม่ทำงาน

   • หากไม่ได้รับการบำรุงรักษาและตรวจสอบตามรอบ

5. เครื่องจักรชำรุด

   • จากขาดการบำรุงรักษาที่ถูกต้อง

🛡 บทบาทสำคัญของ Property Management

1. ✅ การตรวจสอบประจำวัน

• เจ้าหน้าที่ประจำอาคารควรตรวจจุดเสี่ยงของบันไดเลื่อนทุกวัน ได้แก่

  • ความสะอาดของพื้นบันไดและพื้นที่โดยรอบ

  • การทำงานของปุ่มหยุดฉุกเฉิน

  • มีสิ่งของแปลกปลอมอยู่ในร่องบันไดหรือไม่

  • การทำงานของแปรงกันติด (skirt brush), ราวจับ และเสียงผิดปกติ

จัดทำ Checklist สั้นๆ ให้ทีมอาคาร เช็กก่อนเปิดให้ใช้งานในแต่ละวัน

2. ✅ การบำรุงรักษาตามรอบ โดยบริษัทมืออาชีพ

• คัดเลือกบริษัทที่มีคุณสมบัติครบถ้วน ได้แก่

  • มีประสบการณ์ด้านบำรุงรักษาบันไดเลื่อน

  • มีแผนการตรวจตามมาตรฐาน เช่น วิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย (วสท.)

  • มีช่างที่ชำนาญการ ผ่านการฝึกอบรมครบถ้วน

  • จัดทำรายงานผลตรวจ พร้อมภาพถ่ายและข้อเสนอแนะ

  • มีวิศวกรหรือช่างผู้ชำนาญคอยทวนสอบทุกไตรมาส

อย่าจ้างเพียง “บริษัทอะไรก็ได้” มาเช็กบันไดเลื่อนเฉพาะตอนเสีย แต่ควรมี สัญญาบำรุงรักษาเชิงป้องกัน แบบชัดเจน

3. 🧑‍🏫 การฝึกอบรมพนักงานอาคาร รปภ. และแม่บ้านที่อยู่ใกล้บันไดเลื่อน

คนกลุ่มนี้มักเป็น “ด่านหน้า” ที่เจอเหตุการณ์ก่อนใคร

• สอนวิธีการกดปุ่มหยุดฉุกเฉิน (Emergency Stop)

• ฝึกซ้อมสถานการณ์ เช่น ผู้โดยสารล้ม หรือติดค้าง

• สอนวิธีแจ้งเหตุ, ดูแลผู้บาดเจ็บเบื้องต้น และกั้นพื้นที่

• ให้เบอร์โทรติดต่อช่าง, ทีมฉุกเฉิน, ทีมเซฟตี้ หรือทีมซ่อมบำรุงทันที

4. 🎓 การสื่อสารและให้ความรู้แก่ผู้ใช้อาคาร

✅ ติดป้ายคำแนะนำที่ชัดเจน

• ควรมีป้ายหน้าและท้ายบันไดเลื่อน เช่น:

  • จับราวทุกครั้งขณะใช้งาน

  • ห้ามเด็กใช้งานโดยไม่มีผู้ใหญ่ดูแล

  • ห้ามใช้รถเข็น, ห้ามนำจักรยานเข้า

  • สวมรองเท้าที่รัดแน่น ไม่หลวม

  • ระวังชายกระโปรง ผ้า หรือถุงพลาสติกถูกดูดเข้าเครื่อง

✅ วิดีโอสั้นให้ความรู้

• แสดงในจอ LCD ใกล้บันไดเลื่อน / ทำ QR Code ให้ผู้ใช้งานสแกนดู

• ให้ภาพเข้าใจง่าย สนุก และสอดแทรกข้อควรระวัง

5. 📋 การตรวจสอบประจำปี และการประเมินความเสี่ยง

• ตรวจโดยวิศวกรที่มีใบอนุญาต หรือผู้เชี่ยวชาญที่ได้รับการรับรอง

• ทำรายงาน Risk Assessment และวางแผนปรับปรุงอุปกรณ์ที่เริ่มเสื่อมสภาพ

🧭 สรุป: แนวทางที่ Property Manager ควรลงมือทำ

ขั้นตอน	สิ่งที่ควรทำ
ตรวจสอบประจำวัน	เช็กความสะอาด ความปลอดภัย และระบบทำงานเบื้องต้น
เลือกบริษัทบำรุงรักษา	ใช้ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง พร้อมแผนบำรุงรายเดือน/ไตรมาส
ฝึกอบรมทีมใกล้บันไดเลื่อน	พนักงานอาคาร รปภ. และแม่บ้านต้องรู้วิธีช่วยเหลือเบื้องต้น
สื่อสารกับผู้ใช้งาน	ป้ายเตือน วิดีโอ หรือ QR Code แนะนำ
ตรวจสอบประจำปี	ทำ Risk Assessment ร่วมกับผู้เชี่ยวชาญ

💚 เพราะความปลอดภัย เริ่มต้นที่ "ความใส่ใจ"

บันไดเลื่อนไม่ได้อันตราย... ถ้าเราดูแลอย่างถูกต้องและในฐานะผู้บริหารอาคารที่ดี เราควรเป็นคนแรกที่ใส่ใจเรื่องนี้ เพื่อให้ “ทุกก้าวของผู้ใช้อาคาร...ปลอดภัยเสมอ”