ลิฟต์ค้าง! คู่มือปฏิบัติสำหรับช่างประจำอาคารและผู้ติดอยู่ในลิฟต์

จักรพันธ์ ภวังคะรัตน์

กรรมการและเลขาธิการ สมาคมบริหารทรัพย์สินแห่งประเทศไทย

Head of Property and Asset Management, JLL Thailand

27 March 2025

ลิฟต์ค้างเป็นเหตุการณ์ที่ไม่มีใครอยากเจอ แต่หากเกิดขึ้น สิ่งสำคัญคือ การตั้งสติและปฏิบัติตามขั้นตอนที่ถูกต้อง ทั้งสำหรับช่างประจำอาคารที่ต้องเข้ามาช่วยเหลือ และผู้ที่ติดอยู่ในลิฟต์ที่ต้องรอความช่วยเหลืออย่างปลอดภัย

🔧 หน้าที่ของช่างประจำอาคารเมื่อได้รับแจ้งว่าลิฟต์ค้าง

1️⃣ รับแจ้งเหตุและตรวจสอบข้อมูลเบื้องต้น

• ลิฟต์ตัวไหน?

• ค้างอยู่ที่ชั้นไหน?

• มีผู้ติดอยู่กี่คน?

• มีอาการผิดปกติอะไรบ้าง?

2️⃣ ติดต่อบริษัทซ่อมบำรุงลิฟต์ทันทีหากลิฟต์ไม่สามารถกลับมาใช้งานได้เอง ต้องแจ้งบริษัทที่ดูแลลิฟต์ให้ส่งช่างผู้เชี่ยวชาญเข้ามาตรวจสอบ

3️⃣ สื่อสารกับผู้ติดอยู่ในลิฟต์

• ใช้ระบบอินเตอร์คอม หรือพูดผ่านประตูเพื่อให้ผู้ติดอยู่รู้ว่ามีเจ้าหน้าที่กำลังช่วยเหลือ

• ให้กำลังใจ และแนะนำให้ผู้ติดอยู่สงบสติอารมณ์

4️⃣ ตรวจสอบระบบไฟและแผงควบคุม

• ตรวจสอบเบรกเกอร์ไฟของลิฟต์ หากพบว่าไฟดับ อาจลองรีสตาร์ทระบบตามคู่มือ

5️⃣ ใช้กุญแจเปิดประตู (เฉพาะกรณีปลอดภัยเท่านั้น)

• ถ้าลิฟต์หยุดตรงกับชั้นพอดี สามารถใช้กุญแจพิเศษเปิดประตูและช่วยเหลือผู้ติดอยู่ได้

• ห้าม งัดแงะประตูด้วยอุปกรณ์อื่น เพราะอาจทำให้ลิฟต์ขยับโดยไม่คาดคิด

6️⃣ หากไม่สามารถเปิดประตูได้ ต้องรอช่างเฉพาะทาง

• ห้ามพยายามดึงคนออกจากลิฟต์โดยไม่ได้รับอนุญาตจากผู้เชี่ยวชาญ เพราะอาจทำให้เกิดอันตราย

7️⃣ เมื่อช่วยเหลือสำเร็จ ต้องบันทึกเหตุการณ์และตรวจสอบระบบลิฟต์

• แจ้งบริษัทลิฟต์ให้เข้ามาตรวจสอบเชิงลึก

• ปิดลิฟต์เพื่อป้องกันเหตุซ้ำ และติดป้ายแจ้งเตือนหากจำเป็น

⏳ ระยะเวลาการช่วยเหลือที่ถือว่าปกติ

🔹 10-30 นาที 👉 ปัญหาเบื้องต้น เช่น ไฟฟ้าขัดข้องหรือระบบเซ็นเซอร์ทำงานผิดพลาด

🔹 30-60 นาที 👉 ต้องใช้กุญแจเปิดประตูหรือรอทีมช่างเฉพาะทาง

🔹 มากกว่า 60 นาที 👉 กรณีระบบมอเตอร์หรือสายพานมีปัญหาที่ต้องใช้การกู้ภัยพิเศษ

ปัจจัยที่ส่งผลต่อเวลาในการช่วยเหลือ

✅ ประเภทของลิฟต์ (ลิฟต์เก่าหรือใหม่ มีระบบกู้ภัยอัตโนมัติหรือไม่)

✅ ความพร้อมของช่างอาคารและทีมบำรุงรักษา

✅ การจราจร หากต้องรอทีมช่างจากภายนอก

👥 ผู้ที่ติดอยู่ในลิฟต์ควรทำอย่างไรระหว่างรอ?

✅ ตั้งสติและสงบใจหายใจเข้าออกลึก ๆ อย่าตกใจ เพราะ ลิฟต์ทุกตัวถูกออกแบบให้มีระบบความปลอดภัย

✅ ใช้ปุ่มฉุกเฉินหรือโทรศัพท์มือถือขอความช่วยเหลือ

• กดปุ่ม “Alarm” หรือ “Help” ภายในลิฟต์

• โทรศัพท์แจ้งฝ่ายอาคารหากมีสัญญาณมือถือ

✅ หลีกเลี่ยงการกดปุ่มลิฟต์ซ้ำ ๆ

• กดปุ่มชั้นที่ใกล้ที่สุดเพียงครั้งเดียว

• การกดปุ่มซ้ำ ๆ อาจทำให้ระบบลิฟต์ขัดข้องยิ่งขึ้น

✅ ผ่อนคลายร่างกายและเตรียมตัวรอ

• หากอากาศร้อน ให้คลายเนกไทหรือเสื้อผ้าให้สบายขึ้น

• ถ้ามีคนอื่นติดอยู่ด้วย ให้ช่วยกันดูแลกันและกัน

🚨 ข้อเท็จจริงที่ช่วยให้คุณมั่นใจว่าปลอดภัย

🔹 ไม่มีทางขาดอากาศหายใจ

• ลิฟต์ทุกตัวมี พัดลมระบายอากาศ ที่ทำงานตลอดเวลา แม้ไฟฟ้าดับ พัดลมก็ยังคงหมุนได้จากระบบสำรอง

🔹 ลิฟต์ไม่ร่วงหล่นแน่นอน!

• ลิฟต์ไม่ได้ใช้เชือกเส้นเดียวในการรับน้ำหนัก แต่มี สายเคเบิลหลายเส้น รองรับ

• หากระบบหลักมีปัญหา ลิฟต์ยังมี ระบบเบรคนิรภัย (Safety Brake System) ที่ทำงานอัตโนมัติและล็อกลิฟต์ให้อยู่กับที่

🚨 สิ่งที่ห้ามทำเด็ดขาด

❌ ห้ามพยายามงัดหรือเปิดประตูเอง – อันตรายมาก อาจทำให้ลิฟต์ขยับโดยไม่คาดคิด

❌ ห้ามปีนออกผ่านช่องระบายอากาศ – เสี่ยงตกลงมาได้รับบาดเจ็บ

❌ ห้ามใช้ไฟแช็กหรือสิ่งที่ทำให้เกิดประกายไฟ – อาจเกิดอันตรายจากควันหรือไฟไหม้

🔎 สรุป

หากลิฟต์ค้าง สิ่งที่สำคัญที่สุดคือการตั้งสติ และทำตามขั้นตอนอย่างเป็นระบบ

• ช่างประจำอาคาร ต้องสื่อสารกับผู้ติดอยู่ แจ้งบริษัทลิฟต์ และตรวจสอบระบบอย่างปลอดภัย

• ผู้ติดอยู่ในลิฟต์ ควรสงบสติอารมณ์ ใช้ปุ่มฉุกเฉิน และรอการช่วยเหลือโดยไม่ทำอะไรเสี่ยงอันตราย

💡 ลิฟต์ทุกตัวมีระบบความปลอดภัยที่ออกแบบมาอย่างดี จึง ไม่มีทางขาดอากาศหายใจ และ ไม่มีทางร่วงหล่นอย่างอิสระ ขอให้มั่นใจว่า หากทำตามขั้นตอนที่ถูกต้อง ทุกคนจะปลอดภัยแน่นอน!

Acknowledgement:

"This article was generated with the assistance of ChatGPT, an AI language model, and subsequently reviewed and edited by the author."