แนวทางการตรวจสอบและใช้งานลิฟต์หลังเหตุแผ่นดินไหว

จักรพันธ์ ภวังคะรัตน์

ที่ปรึกษาคณะกรรมการสาขาเครื่องกล วิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย (วสท.)

Head of Property and Asset Management, JLL Thailand

29 March 2025

การตรวจสอบความปลอดภัยของลิฟต์ก่อนที่จะเปิดให้ผู้อยู่อาศัยหรือผู้ใช้งานอาคารกลับมาใช้ได้อีกครั้ง โปรดปฏิบัติตามแนวทางดังต่อไปนี้

1. การดำเนินการทันทีหลังแผ่นดินไหว

✅ ปิดระบบลิฟต์ทันที

• ปิดระบบไฟฟ้าของลิฟต์ที่สวิตช์ควบคุมหลักเพื่อป้องกันการใช้งานโดยไม่ได้รับอนุญาต

• ติดป้าย “ห้ามใช้ลิฟต์” อย่างชัดเจนบริเวณทางเข้า

✅ ตรวจสอบว่ามีผู้ติดอยู่ในลิฟต์หรือไม่

• ฟังเสียงขอความช่วยเหลือหรือสัญญาณเตือนภัยจากภายในลิฟต์

• หากมีผู้ติดอยู่ ให้ติดต่อหน่วยกู้ภัยหรือเจ้าหน้าที่ฉุกเฉินทันที ห้ามพยายามเปิดประตูลิฟต์ด้วยตนเอง

✅ ประเมินความเสียหายเบื้องต้น

• ตรวจสอบว่ามีรอยร้าว การบิดเบี้ยว หรือช่องว่างผิดปกติรอบประตูลิฟต์และผนังโดยรอบหรือไม่

• หากพบความเสียหายร้ายแรงต่อโครงสร้างอาคาร ให้สั่งอพยพและงดใช้งานลิฟต์จนกว่าการซ่อมแซมจะเสร็จสมบูรณ์

✅ ป้องกันการใช้งานโดยไม่ได้รับอนุญาต

• จำกัดการเข้าถึงห้องเครื่องลิฟต์

• แจ้งให้ผู้เช่าและเจ้าหน้าที่ทราบว่าลิฟต์ยังไม่สามารถใช้งานได้จนกว่าจะผ่านการตรวจสอบ

2. การตรวจสอบความปลอดภัยก่อนเปิดใช้งานลิฟต์

ก่อนที่ลิฟต์จะสามารถกลับมาใช้งานได้ ต้องมีการตรวจสอบอย่างละเอียดโดยช่างลิฟต์ผู้เชี่ยวชาญ ครอบคลุมประเด็นดังต่อไปนี้

A. การตรวจสอบโครงสร้างอาคาร

✅ ตรวจสอบว่าโครงสร้างอาคารยังมีความมั่นคงแข็งแรงก่อนทำการทดสอบลิฟต์

✅ ให้ช่างตรวจสอบโครงสร้างภายในปล่องลิฟต์ ห้องเครื่องลิฟต์ และส่วนรองรับต่างๆ ว่ามีรอยร้าวหรือการบิดเบี้ยวหรือไม่

B. การตรวจสอบระบบเครื่องกลของลิฟต์

✅ ตรวจสอบการทำงานของประตูลิฟต์ว่าเปิด-ปิดได้ตามปกติและไม่ติดขัด

✅ ตรวจสอบรางนำทาง ลูกตุ้มน้ำหนัก และสายเคเบิลว่ายังอยู่ในตำแหน่งที่ถูกต้องและไม่มีความเสียหาย

✅ ทดสอบระบบเบรกและปุ่มหยุดฉุกเฉินว่าทำงานได้ตามปกติ

C. การตรวจสอบระบบไฟฟ้าและการควบคุม

✅ ตรวจสอบว่าแหล่งจ่ายไฟและระบบสำรองไฟไม่ได้รับความเสียหาย

✅ ทดสอบสัญญาณเตือนภัย ระบบอินเตอร์คอม และไฟฉุกเฉินว่ายังทำงานได้

✅ ดำเนินการ ทดสอบวิ่งลิฟต์ (ไม่มีผู้โดยสาร) ก่อนเปิดใช้งานจริง

3. ขั้นตอนการอนุมัติและเปิดใช้งานลิฟต์

✅ ขอใบรับรองจากช่างลิฟต์

• ห้ามเปิดใช้งานลิฟต์จนกว่าช่างลิฟต์หรือบริษัทตรวจสอบอิสระจะรับรองว่าปลอดภัย

✅ แจ้งข้อมูลให้ผู้ใช้อาคารทราบ

• ออกประกาศแจ้งสถานะของลิฟต์ ว่าลิฟต์ใช้งานได้หรือยังอยู่ระหว่างซ่อมแซม

• ให้ข้อมูลเกี่ยวกับทางเลือกอื่นๆ เช่น บันไดหรือทางลาด

4. การเตรียมความพร้อมระยะยาวสำหรับแผ่นดินไหว

• ติดตั้งระบบตรวจจับแผ่นดินไหวในลิฟต์ เพื่อให้ลิฟต์หยุดที่ชั้นใกล้ที่สุดโดยอัตโนมัติระหว่างเกิดแผ่นดินไหว

• จัดการฝึกซ้อมอพยพเป็นประจำ เพื่อให้ผู้ใช้อาคารรู้วิธีปฏิบัติตัวเมื่อเกิดแผ่นดินไหว

• ตรวจสอบให้แน่ใจว่าอาคารและระบบลิฟต์เป็นไปตามมาตรฐานความปลอดภัยล่าสุด

Acknowledgement:

"This article was generated with the assistance of ChatGPT, an AI language model, and subsequently reviewed and edited by the author."