“ใบอนุญาตประกอบวิชาชีพวิศวกรรม” หลักประกันความปลอดภัยที่ประชาชนควรรู้
- Chakrapan Pawangkarat
- Apr 16
- 1 min read
จักรพันธ์ ภวังคะรัตน์
วุฒิวิศวกรเครื่องกล, สภาวิศวกร
Head of Property and Asset Management, JLL Thailand
ที่ปรึกษาคณะกรรมการสาขาเครื่องกล วิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย (วสท.)
16 April 2025
ในชีวิตประจำวันของเรา ทุกสิ่งที่เกี่ยวข้องกับอาคาร ถนน ระบบน้ำ ไฟฟ้า เครื่องปรับอากาศ หรือแม้แต่สะพานลอยหน้าบ้าน ล้วนผ่านการออกแบบและควบคุมโดย "วิศวกร" เบื้องหลังความปลอดภัยที่เราสัมผัสได้เหล่านี้ คือระบบการควบคุมที่สำคัญของประเทศ ซึ่งหนึ่งในเครื่องมือหลักคือ “ใบอนุญาตประกอบวิชาชีพวิศวกรรมควบคุม” ที่ออกโดย สภาวิศวกร
ใบอนุญาตประกอบวิชาชีพวิศวกรรมคืออะไร?
ใบอนุญาตนี้ออกให้โดย สภาวิศวกร เพื่อรับรองว่าผู้ที่ปฏิบัติงานทางวิศวกรรม มีคุณสมบัติและความรู้เพียงพอตามมาตรฐานของวิชาชีพ ซึ่งจำเป็นสำหรับงานที่ส่งผลต่อความปลอดภัยของสาธารณะ
ระดับของใบอนุญาต
ภาคีวิศวกร – ระดับเริ่มต้น สำหรับผู้มีวุฒิวิศวกรรมและผ่านการสอบเบื้องต้น
สามัญวิศวกร – ระดับชำนาญการ ต้องมีประสบการณ์และสอบผ่านระดับสูง
วุฒิวิศวกร – ระดับผู้เชี่ยวชาญ มีความสามารถทำงานขนาดใหญ่หรือให้คำปรึกษา
7 สาขาวิศวกรรมควบคุมที่สภาวิศวกรรับรอง
วิศวกรรมโยธา
วิศวกรรมเครื่องกล
วิศวกรรมไฟฟ้า
วิศวกรรมอุตสาหการ
วิศวกรรมเหมืองแร่
วิศวกรรมเคมี
วิศวกรรมสิ่งแวดล้อม
ประโยชน์ของใบอนุญาตวิศวกรต่อประชาชน
1. ความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน
ใบอนุญาตรับรองว่าวิศวกรมีความรู้ที่ถูกต้อง งานที่ออกแบบและควบคุมจึงมีความมั่นคง แข็งแรง และปลอดภัยตัวอย่าง: อาคารที่ออกแบบโดยวิศวกรไม่มีใบอนุญาต อาจเสี่ยงต่อการถล่มหรือไฟไหม้
2. เป็นไปตามกฎหมาย
การขออนุญาตปลูกสร้าง ต่อเติม หรือเปิดใช้อาคารจำนวนมาก ต้องมีแบบที่ลงนามโดยวิศวกรที่มีใบอนุญาตในสาขาที่เกี่ยวข้อง
3. ช่วยประหยัดในระยะยาว
การวางระบบที่ถูกต้อง เช่น ไฟฟ้า แอร์ หรือระบบระบายอากาศ โดยวิศวกรมืออาชีพ จะช่วยลดค่าใช้จ่ายซ่อมแซมในอนาคต
4. รับผิดชอบด้วยจรรยาบรรณวิชาชีพ
วิศวกรที่ได้รับใบอนุญาตต้องปฏิบัติตามจรรยาบรรณ หากฝ่าฝืนหรือประมาทเลินเล่อ อาจถูกลงโทษโดยสภาวิศวกร
ข้อควรระวัง – แม้มีใบอนุญาตก็ยังมีช่องโหว่
ในทางปฏิบัติ แม้จะมีระบบใบอนุญาตแล้วก็ตาม ก็ยังพบปัญหา เช่น:
การรับจ้างเซ็น – วิศวกรบางคนอาจเซ็นงานที่ตัวเองไม่ได้ทำจริง
เซ็นแบบโดยไม่ลงพื้นที่ – ควบคุมงานโดยไม่ตรวจสอบหน้างานจริง
ทำงานเกินขอบเขต – เช่น วิศวกรเครื่องกลไปรับรองระบบไฟฟ้า ทั้งที่ไม่มีใบอนุญาตในสาขานั้น หรือทำงานเกินกว่าระดับใบอนุญาตของตน
พฤติกรรมเหล่านี้สร้างความเสี่ยงให้กับประชาชน และถือว่าผิดจรรยาบรรณวิชาชีพ
บทบาทของประชาชนในการตรวจสอบและป้องกัน
ประชาชนสามารถมีส่วนร่วมในการสร้างความปลอดภัยได้ ดังนี้:
1. ตรวจสอบรายชื่อวิศวกร
ก่อนจ้างหรือติดต่อวิศวกร ควรตรวจสอบว่าเขามีใบอนุญาตถูกต้องหรือไม่ ผ่านเว็บไซต์: https://coe.or.th/14511-2/
2. ถามให้แน่ใจว่าใครควบคุมงาน
วิศวกรที่ลงชื่อคือผู้ควบคุมจริงหรือไม่
มีใบอนุญาตในสาขาที่เกี่ยวข้องหรือไม่
ได้เข้าตรวจไซต์งานหรือไม่
3. แจ้งเบาะแสหรือร้องเรียน
หากสงสัยว่างานไม่ได้มาตรฐาน หรือมีการใช้ชื่อวิศวกรโดยมิชอบ สามารถแจ้งสภาวิศวกรได้ที่
โทร: 1303
เว็บไซท์ : https://coe.or.th/
สรุป
“ใบอนุญาตประกอบวิชาชีพวิศวกรรม” เป็นหลักประกันสำคัญในความปลอดภัยของโครงสร้างพื้นฐานในชีวิตประจำวัน แต่ประชาชนเองก็มีบทบาทในการเฝ้าระวัง ตรวจสอบ และแจ้งเมื่อพบความผิดปกติ เพื่อให้ระบบนี้ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพจริง
ก่อนจ้างวิศวกรหรืออนุมัติงานใด ๆ อย่าลืมตรวจสอบว่า…“มีใบอนุญาตในสาขาที่เกี่ยวข้องหรือไม่”เพื่อความปลอดภัยของคุณและคนรอบข้างในระยะยาว
Acknowledgement:
"This article was generated with the assistance of ChatGPT, an AI tool, and subsequently reviewed and edited by the author."
