“Building Services Engineer ยุค Net Zero – วิศวกรที่โลกต้องการ” EP.1: จากวิศวกรอาคาร สู่ผู้นำการเปลี่ยนแปลงในโลกคาร์บอนต่ำ

จักรพันธ์ ภวังคะรัตน์

Head of Property and Asset Management, JLL Thailand

เลขาธิการ สมาคมบริหารทรัพย์สินแห่งประเทศไทย

17 May 2025

ในอดีต…

หน้าที่ของวิศวกรอาคาร (Building Services Engineer) อาจถูกมองว่าเป็นเพียง “คนดูแลระบบ” ให้เครื่องจักรในอาคารทำงานได้อย่างต่อเนื่อง ไม่ขัดข้อง ไม่ร้องเรียน และไม่ทำให้ค่าไฟฟ้าบานปลาย

แต่ในโลกยุคใหม่ที่การเปลี่ยนแปลงด้านพลังงาน ภูมิอากาศ และเทคโนโลยีเกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว…

บทบาทของวิศวกรอาคารกำลังเปลี่ยนไปอย่างสิ้นเชิง

วิศวกร = ผู้ขับเคลื่อน Net Zero Building

เป้าหมาย “Net Zero Carbon” ที่องค์กรทั่วโลก—includingในไทย—ต่างประกาศไว้ ไม่สามารถบรรลุได้ด้วยการสร้างอาคารใหม่เท่านั้น

อาคารที่ใช้อยู่แล้วในปัจจุบัน ต่างหากคือ “สนามรบหลัก” และวิศวกรคือ “นักรบด่านหน้า” ของการเปลี่ยนแปลงนี้

เพราะอะไร?

• อาคารใช้พลังงานถึง 40% ของพลังงานโลก

• ระบบวิศวกรรม เช่น เครื่องปรับอากาศ แสงสว่าง ปั๊มน้ำ ฯลฯ คือแหล่งการใช้พลังงานหลัก

• วิศวกรสามารถ “ควบคุม ปรับปรุง และวางแผน” การใช้พลังงานเหล่านี้ได้จริงในทุกวัน

จาก Routine สู่ Strategic Role

ในอดีต:

• ดูแลเครื่อง chillers, AHU, ปั๊ม, และ BMS

• ตรวจสอบเชิงป้องกัน (Preventive Maintenance)

• บันทึกค่า log sheet และตอบสนองเหตุขัดข้อง

ในวันนี้:

• วิเคราะห์พลังงานและคาร์บอนฟุตพรินต์

• ปรับกลยุทธ์การทำงานของระบบแบบ data-driven

• ออกแบบ roadmap เพื่อลดคาร์บอนอย่างเป็นระบบ

• สื่อสารและทำงานร่วมกับทีม sustainability, ฝ่ายจัดซื้อ, และที่ปรึกษาอาคารเขียว

คุณค่าใหม่ของวิศวกรไม่ใช่แค่ “ให้ระบบเดินได้” แต่คือ “ทำให้ระบบเดินแบบยั่งยืน”

ก้าวแรกของการเปลี่ยนแปลง: เปลี่ยนมุมมองตัวเอง

• ไม่ต้องรอให้ใครมาสั่ง — เริ่มคิดแบบเจ้าของ (ownership mindset)

• ไม่ใช่แค่คนควบคุมระบบ — แต่เป็น “Change Agent”

• ไม่ใช่แค่รู้เทคนิค — แต่ต้องเล่าให้คนอื่นเข้าใจได้ ว่าทำไมต้องเปลี่ยน

บทสรุป: วิศวกรอาคาร = ผู้นำการเปลี่ยนแปลง

ในอาคารเขียวและองค์กรที่มุ่งสู่ Net Zero…

วิศวกรอาคารไม่ใช่แค่ “ฟันเฟืองในระบบ” แต่คือ “ผู้บังคับทิศทางของการเปลี่ยนแปลง”

ถึงเวลาลุกขึ้นมาเปลี่ยนโลก ผ่านอาคารที่เราดูแลอยู่ทุกวัน

เริ่มจากจุดเล็กๆ แต่คิดให้ไกล ทำให้จริง และชวนทีมไปด้วยกัน