📹 CCTV และ PDPA: ประเด็นสำคัญที่ผู้บริหารอาคารต้องรู้

จักรพันธ์ ภวังคะรัตน์

Head of Property Management, JLL Thailand

เลขาธิการ สมาคมบริหารทรัพย์สินแห่งประเทศไทย

20 August 2025

บทนำ

ในอาคารสมัยใหม่ ระบบ CCTV (Closed-Circuit Television) ถือเป็นส่วนสำคัญของการจัดการด้านความปลอดภัย ไม่ว่าจะเป็นสำนักงาน คอนโดมิเนียม ห้างสรรพสินค้า หรือโรงพยาบาล ล้วนพึ่งพาระบบนี้ในการเฝ้าระวังและบันทึกเหตุการณ์ อย่างไรก็ตาม ในยุคของ กฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล (PDPA) การติดตั้งและดูแลระบบ CCTV ไม่ใช่แค่เรื่อง “เทคนิค” อีกต่อไป แต่ยังต้องคำนึงถึง สิทธิส่วนบุคคลและข้อกฎหมาย ที่เกี่ยวข้องด้วย

บทความนี้จะพาผู้อ่านเข้าใจทั้งมุมมองด้านเทคนิคของระบบกล้อง และความรับผิดชอบทางกฎหมายที่ผู้บริหารอาคารไม่ควรมองข้าม

1. ระบบ CCTV คืออะไร

ระบบ CCTV หรือ “โทรทัศน์วงจรปิด” เป็นเทคโนโลยีที่บันทึกภาพและแสดงผลในพื้นที่เฉพาะ โดยไม่เผยแพร่สู่สาธารณะ ประกอบด้วย

• กล้อง ที่ติดตั้งตามจุดต่าง ๆ ของอาคาร

• ระบบแสดงผล มักจะอยู่ในห้องควบคุม เพื่อดูภาพจากหลายกล้องพร้อมกันหรือสลับภาพได้

• ระบบบันทึก ปัจจุบันนิยมบันทึกลงฮาร์ดดิสก์ โดยทั่วไปแนะนำให้เก็บภาพอย่างน้อย 30 วัน และเมื่อเต็มจะบันทึกทับของเก่า

นอกจากการดูภาพเรียลไทม์ ระบบ CCTV ยังมีบทบาทสำคัญในการเก็บหลักฐาน เมื่อเกิดเหตุการณ์ผิดปกติ เช่น อุบัติเหตุ การโจรกรรม หรือข้อพิพาทระหว่างผู้เช่า

2. เทคโนโลยีที่พัฒนาอย่างก้าวกระโดด

ระบบ CCTV ในปัจจุบันต่างจากเมื่อ 10 ปีก่อนอย่างมาก

• IP Camera: ใช้การเชื่อมต่อผ่านอินเทอร์เน็ตโปรโตคอล ทำให้การเดินสายและการบริหารจัดการง่ายขึ้น แต่ต้องใช้ผู้เชี่ยวชาญด้านเครือข่ายเพื่อป้องกัน “คอขวด” ที่อาจทำให้การแสดงผลล่าช้า

• คุณภาพภาพสูง: กล้องความละเอียดสูง รองรับการบันทึกในที่มืด (Night Vision) และมี Dynamic Range ที่ดีขึ้น

• Video Analytics: ระบบซอฟต์แวร์ที่วิเคราะห์ภาพ เช่น ตรวจจับการบุกรุก แจ้งเตือนเมื่อมีความเคลื่อนไหวผิดปกติ หรือการนับจำนวนคน

การพัฒนานี้ช่วยเพิ่มศักยภาพให้ผู้จัดการอาคารสามารถบริหารงานด้านความปลอดภัยได้ดียิ่งขึ้น แต่ก็ต้องแลกมากับการลงทุนที่สูงขึ้น และความซับซ้อนในการดูแลระบบ

3. PDPA กับระบบ CCTV

สิ่งที่ผู้บริหารอาคารต้องระมัดระวังอย่างยิ่งคือ กฎหมาย PDPA (Personal Data Protection Act) ซึ่งมีผลบังคับใช้เต็มรูปแบบในประเทศไทยแล้ว โดยถือว่าภาพจากกล้อง CCTV คือ “ข้อมูลส่วนบุคคล” ของผู้ที่ถูกบันทึก

บทบาทที่เกี่ยวข้อง

• เจ้าของอาคาร/นิติบุคคล = “ผู้ควบคุมข้อมูลส่วนบุคคล”

• ผู้ดูแลระบบ/เจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัย = “ผู้ประมวลผลข้อมูล”

• ผู้ที่ถูกบันทึกภาพ = “เจ้าของข้อมูลส่วนบุคคล”

หลักการสำคัญ

1. แจ้งและขอความยินยอม

   • ต้องติดป้ายแจ้งให้ผู้ใช้บริการทราบว่ามีการบันทึกภาพ

   • การเดินเข้าพื้นที่หลังเห็นป้าย ถือว่าเป็น “การยินยอมโดยปริยาย”

2. การเก็บรักษา

   • ต้องเก็บข้อมูลอย่างปลอดภัย ใช้การเข้ารหัส (Encryption) และการกำหนดสิทธิ์การเข้าถึง (Access Control)

   • การเปิดดูย้อนหลังทำได้เฉพาะผู้ที่ได้รับอนุญาต

3. การใช้ข้อมูล

   • ใช้ได้เฉพาะเพื่อการรักษาความปลอดภัย

   • ห้ามนำไปเผยแพร่หรือใช้ผิดวัตถุประสงค์ เช่น เผยแพร่ในสื่อสังคมออนไลน์โดยไม่ได้รับอนุญาต

4. การเปิดเผยข้อมูล

   • เปิดเผยได้เมื่อมีคำสั่งจากเจ้าหน้าที่รัฐ หรือกรณีที่กฎหมายกำหนดเท่านั้น

5. ความรับผิดชอบหากข้อมูลรั่วไหล

   • หากมีการรั่วไหล เจ้าของอาคารหรือนิติบุคคลต้องรับผิดตามกฎหมาย

4. ความท้าทายสำหรับผู้บริหารอาคาร

การดูแล CCTV ภายใต้ PDPA ไม่ใช่เพียงการติดกล้องและเก็บภาพ แต่คือการบริหารจัดการข้อมูลส่วนบุคคลอย่างเป็นระบบ ความท้าทายที่มักพบ ได้แก่

• ต้องจัดทำนโยบายการใช้ข้อมูล CCTV ให้ชัดเจน

• การฝึกอบรมพนักงานรักษาความปลอดภัยให้เข้าใจกฎหมาย PDPA

• การลงทุนในระบบรักษาความปลอดภัยของข้อมูล เช่น Firewall, Encryption และการเก็บ Log

• การรับมือหากมีผู้ร้องขอข้อมูลย้อนหลัง โดยต้องทำตามขั้นตอนที่กฎหมายกำหนด

5. ข้อเสนอแนะเชิงปฏิบัติ

เพื่อให้การใช้ CCTV ในอาคารเป็นไปอย่างถูกต้องและปลอดภัย ผู้บริหารอาคารควรพิจารณาแนวทางต่อไปนี้

1. ติดตั้งป้ายแจ้งเตือนชัดเจน ในทุกจุดที่มีกล้องบันทึก

2. กำหนดนโยบายการเก็บและใช้ข้อมูล ให้สอดคล้องกับ PDPA

3. กำหนดระยะเวลาการเก็บข้อมูล ที่เหมาะสม (เช่น 30 วัน เว้นแต่มีกรณีพิเศษที่ต้องเก็บนานขึ้น)

4. จัดการสิทธิ์การเข้าถึงข้อมูล ให้เฉพาะผู้มีหน้าที่

5. บันทึก Log การเข้าถึงข้อมูล เพื่อความโปร่งใสและตรวจสอบได้

6. เตรียมแผนรับมือการรั่วไหลของข้อมูล รวมถึงการแจ้งหน่วยงานที่เกี่ยวข้องตามที่กฎหมายกำหนด

7. ทบทวนระบบและกฎหมายเป็นประจำ เพราะเทคโนโลยีและข้อกฎหมายมีการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ

สรุป

CCTV ไม่ใช่แค่เรื่องกล้องและสายสัญญาณอีกต่อไป แต่เป็นเรื่องของ ข้อมูลส่วนบุคคลและกฎหมาย ที่ผู้บริหารอาคารต้องเข้าใจอย่างรอบด้าน การจัดการที่ดีไม่เพียงช่วยเพิ่มความปลอดภัยของอาคาร แต่ยังสร้างความเชื่อมั่นให้แก่ผู้เช่าและผู้ใช้อาคาร

ในยุคที่ความปลอดภัยและสิทธิส่วนบุคคลเดินคู่กัน ผู้จัดการอาคารที่สามารถบริหาร CCTV + PDPA ได้อย่างมืออาชีพ จะเป็นตัวอย่างของการสร้างสมดุลที่ถูกต้องระหว่าง “ความปลอดภัย” และ “สิทธิส่วนบุคคล”