🚨 ประตูหนีไฟ “ห้ามล็อค” ไม่ว่ากรณีใด เพราะอาจหมายถึงชีวิตของผู้คนในอาคาร

จักรพันธ์ ภวังคะรัตน์

Head of Property and Asset Management, JLL Thailand

เลขาธิการ สมาคมบริหารทรัพย์สินแห่งประเทศไทย

22 June 2025

ในงานบริหารอาคาร มักพบว่าหลายแห่งติดตั้งระบบล็อคแม่เหล็ก หรือแม้แต่ล็อคกุญแจธรรมดาไว้ที่ประตูหนีไฟ เพื่อป้องกันบุคคลภายนอกใช้งานโดยไม่จำเป็น หรือเพื่อควบคุมการเข้าถึงของผู้ใช้บางกลุ่ม

แม้เจตนาอาจดูเหมือนเพื่อ “ความปลอดภัย” แต่ในความเป็นจริง การล็อคประตูหนีไฟถือเป็น การฝ่าฝืนกฎหมาย และอาจนำไปสู่โศกนาฏกรรมในภาวะฉุกเฉิน

✅ ทำไม "ห้ามล็อค" ประตูหนีไฟ?

เพราะในเหตุการณ์ไม่คาดคิด เช่น ไฟไหม้หรือแผ่นดินไหว คนในอาคารต้องสามารถหนีออกได้อย่างรวดเร็วและปลอดภัย

กฎกระทรวง ฉบับที่ 33 ตามพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 กำหนดไว้ชัดเจนว่า

“ข้อ 27 ประตูหนีไฟ...ต้องสามารถเปิดออกได้โดยสะดวกตลอดเวลา...”

⚠️ ระบบล็อคแม่เหล็ก ใช้ได้หรือไม่?

แม้ระบบล็อคแม่เหล็กจะสามารถควบคุมผ่านไฟฟ้า หรือเชื่อมกับระบบแจ้งเหตุอัคคีภัย แต่หากระบบล่ม ไฟดับ หรือมีความผิดพลาดเพียงเล็กน้อย คนในอาคารก็อาจออกไม่ได้

ในอดีต เคยมีคำพิพากษาจากศาลให้ถอดระบบล็อคแม่เหล็กออกจากประตูหนีไฟ เพราะขัดต่อกฎหมายและเป็นอันตรายต่อสาธารณะ

👩‍⚖️ ใครต้องรับผิดหากเกิดเหตุ?

หากเกิดอัคคีภัยแล้วมีผู้บาดเจ็บหรือเสียชีวิตเนื่องจากออกจากอาคารไม่ได้เพราะประตูหนีไฟถูกล็อคเจ้าของอาคาร ผู้บริหาร หรือนิติบุคคล อาจต้องรับผิดทั้งทางแพ่งและอาญา ซึ่งรวมถึงการถูกดำเนินคดี ชำระค่าเสียหาย และอาจมีบทลงโทษถึงขั้นจำคุก

🧭 แนวทางที่ควรปฏิบัติ

สำหรับเจ้าของอาคาร / นิติบุคคล

• ตรวจสอบให้แน่ใจว่าทุกประตูหนีไฟสามารถเปิดใช้งานได้ตลอด 24 ชั่วโมง

• ห้ามติดตั้งระบบล็อคทุกชนิด ไม่ว่าจะเป็นแบบกลไกหรืออิเล็กทรอนิกส์

• วางแผนบำรุงรักษาและทดสอบการทำงานของประตูหนีไฟอย่างสม่ำเสมอ

• จัดฝึกอบรมเจ้าหน้าที่เกี่ยวกับทางหนีไฟและการรับมือฉุกเฉิน

สำหรับผู้อยู่อาศัย / ผู้ใช้อาคาร

• หากพบว่าประตูหนีไฟถูกล็อค ควรแจ้งนิติบุคคล สำนักงานบริหารอาคาร หรือเจ้าของอาคารทันที

• หากไม่ได้รับการแก้ไข สามารถร้องเรียนไปยังสำนักงานเขต หน่วยงานปกครองส่วนท้องถิ่น หรือกรมโยธาธิการและผังเมือง

• ควรศึกษาทางหนีไฟของอาคาร และรู้เส้นทางหลบหนีไว้เสมอ

🎥 แนะนำให้ดูคลิปนี้เพื่อเข้าใจเรื่องนี้ให้ชัดเจนยิ่งขึ้น

👉 https://youtube.com/shorts/3KO-6lOYnH8?si=sxome8mc3EgvKcx5

✍️ สรุป

ประตูหนีไฟไม่ใช่เพียงโครงสร้างทางสถาปัตย์ แต่คือ “ทางรอดชีวิต” ที่ต้องพร้อมใช้งานได้จริงการปิดล็อคแม้เพียงชั่วคราว อาจหมายถึงการปิดโอกาสสุดท้ายในการเอาชีวิตรอดของใครบางคน

การตรวจสอบและปฏิบัติตามกฎหมายเรื่องความปลอดภัยในอาคาร เป็นหน้าที่ของทุกฝ่าย ไม่ใช่แค่เรื่องของวิศวกร สำนักงานบริหารอาคาร หรือนิติบุคคลฯ เท่านั้น

วันนี้ หากมีสิ่งใดที่ควรเริ่มต้นทันที นั่นคือ… ปลดล็อคประตูหนีไฟ

#ประตูหนีไฟ #ความปลอดภัยในอาคาร #รู้ไว้ไม่เสียชีวิต